.png){kind=logo}
MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ HÁT
MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ HÁT
FLYPRO là công ty chuyên đào tạo ca sĩ, dạy thanh nhạc, sẽ chia sẻ cho các bạn biết những lưu ý khi hát. Các bạn có thể gọi đến 093.813.4479 để được nghe tư vấn hoặc có thể liên hệ qua văn phòng 891/10 Nguyễn Kiêm, P3, Q Gò Vấp, TP HCM.
PHẦN 1: HƠI THỞ TRONG HÁT
Âm thanh xuất hiện từ khe thanh quản do tác động của luồng hơi thở từ phổi đẩy ra làm rung thanh đới. Thanh đới rung lên không phải là một hoạt động thụ động của hệ thống thần kinh trung ương để thực hiện một yêu cầu nào đó, chẳng hạn khi ta muốn nói hoặc muốn hát. Khi đó thanh đới phải căng ra ở một mức độ cần thiết tương ứng với áp lực của hơi thở ở dưới phổi đẩy lên để tạo nên một âm thanh mong muốn. Ý định của người hát muốn hát ở một âm cao, thấp, to, nhỏ được chuyển hóa thành những tác động của hệ thần kinh trung ương điều khiển độ căng của thanh đới tương ứng với âm thanh ta định phát ra, đồng thời, gần như một lúc, điều khiển một áp lực của hơi thở từ phổi đẩy ra tương ứng với độ căng của thanh đới. Hai lực này phải luôn luôn phù hợp với nhau mới có được âm thanh chính xác và có chất lượng. Muốn chủ động điều khiển hoạt động này, người hát phải tập đẩy hơi thở và ghìm hơi thở sao cho những hoạt động đó trở thành thói quen chính xác như người chơi đàn tập bấm đúng những phím đàn, hoặc điều khiển môi, hơi thở, tay bấm khi thổi kèn... những người không biết hát hoặc hát không tốt thì một trong những nguyên nhân là không biết điều khiển hơi thở và không biết điều khiển thanh đới.
Ngoài chức năng chính cung cấp dưỡng khí cho cơ thể và tác động lên thanh đới để tạo âm thanh, hơi thở trong khi hát còn giải quyết yêu cầu nữa là góp phần làm rõ ý nghĩa của lời hát. Chỗ lấy hơi đồng thời cũng là chỗ ngắt câu, ấn định sự trọn ý, trọn nghĩa của câu hát. Không thể lấy hơi tùy tiện được.
PHẦN 2: PHƯƠNG PHÁP THỞ TRONG CA HÁT
Ca hát đã có trong sinh hoạt của con người từ ngàn xưa, và qua quá trình tiến hóa đã trở thành một loại hình nghệ thuật quan trọng. Để có thể đáp ứng những nhu cầu đa dạng của nghệ thuật qua các thời đại, người ta đã thể nghiệm nhiều phương pháp thở để phục vụ cho tiếng hát như: Thở ngực, thở ngực kết hợp với thở bụng, thở ngực dưới và bụng (hoặc còn gọi là thở xương sườn cụt và hoành cách mô) và thở bụng.
Mỗi phương pháp thở đều có những ưu điểm và nhược điểm, nhưng cho đến nay phần lớn những người hát chuyên nghiệp, kể cả không chuyên khi muốn học hát thực thụ của nhiều nước, trong đó có nước ta, đều tập thở (trong ca hát) theo phương pháp THỞ NGỰC DƯỚI VÀ BỤNG, coi đó là phương pháp thở phù hợp với yêu cầu của ca hát hơn cả.
Trong phương pháp thở ngực dưới và bụng, khi hít hơi vào, phần ngực dưới căng ra, các xương sườn cụt giương lên, bụng cũng hơi phình ra ở phía dưới một chút và cả hai bên sườn, hoành cách mô cũng tham gia tích cực vào quá trình hô hấp này.
Hơi thở là một nhân tố cường độ (to, nhỏ) quan trọng trong ca hát. Nó giống như chiếc ác-sê (vĩ) của cây đàn viôlông, nó khiến phát ra âm thanh và cho phép điều chỉnh độ vang, tạo cho âm thanh sự phẳng lặng, sự sinh động và sức mạnh từ sắc thái nhỏ (pianô) - hầu như không nghe thấy cho đến sắc thái cực to (forte).
Tuy vậy quá trình phát âm phải là sự phối hợp chính xác của động tác lấy hơi, đẩy hơi với các hoạt động khác của cơ quan phát âm như: phối hợp với thanh quản, với bộ phận truyền âm (cuống họng, mồm). Đó là những hoạt động tương hỗ, tác động qua lại với nhau, tất cả mọi hoạt động đều phải đúng, phải chính xác, phù hợp với nhau mới tạo nên những âm thanh đẹp. Chẳng hạn, nếu ta hít vào một hơi thở sâu và đẩy ra một luồng hơi đều đặn, liên tục thì đó là cơ sở tốt cho âm thanh, nhưng nếu những hoạt động ngay sau đó, như mồm mở quá hẹp hoặc quá rộng, hoặc chúm môi lại, hoặc đưa hàm dưới ra phía trước... thì dù hơi thở đúng cũng chẳng có được một âm thanh tốt, mà chỉ có thể là một âm thanh hoặc là sâu; hoặc là bẹt, hoặc là tối, hăy gằn cổ...
Phần 3: ĐỘNG TÁC LẤY HƠI
Khi lấy hơi (hít hơi) phải NHẸ NHÀNG NHƯ NUỐT KHÔNG KHÍ vào, không phát ra tiếng động. Cố gắng lấy hơi nhanh, lấy hơi chậm sẽ ảnh hưởng tới tiết tấu của câu hát và làm cho sự bật ra âm thanh (attacca) bị căng thẳng một cách không cần thiết. Nên LẤY HƠI NHANH BẰNG MŨI, MỘT PHẦN NÀO ĐÓ QUA MỒM. Khi lấy hơi, mồm hé mở tự nhiên, hơi thở hít vào sẽ qua cả mũi và mồm.
Nếu chỉ lấy hoàn toàn bằng mũi hoặc hoàn toàn bằng mồm, luồng hơi khó vào sâu trong phổi, và gặp không khí lạnh có thể gây tác hại cho thanh quản hoặc dễ làm khô cổ.
Không nên lấy quá nhiều hơi vì như vậy sẽ cảm thấy mệt nhọc. Lấy thừa hơi người hát buộc phải đẩy hơi thừa ra ngoài, và lại phải lấy hơi tiếp. Khi lấy hơi phải tùy thuộc vào độ dài hay ngắn, cao thấp của câu hát. Khi hát không nên sử dụng hết kiệt hơi thở mà nên để thừa lại một chút trước khi lấy hơi thở khác.
Không được nhô vai cao khi lấy hơi, vì như thế các cơ hô hấp sẽ bị suy yếu, luồng không khí đi vào sẽ rất nông, chỉ chứa một ít ở phần trên của phổi, không thể hát được câu hát dài và cao. Vả lại nhô vai lên khi hít hơi trông không đẹp mắt.
Phần 4: ĐỘNG TÁC ĐẨY HƠI
Sau khi lấy hơi như đã giới thiệu như ở phần trên, ta ghìm hơi lại trong khoảng 1-2 giây. Sau đó ta phát ra một âm thanh, dần dần đưa hơi thở theo âm thanh ra đều đặn, kéo dài trạng thái kìm nén (khống chế) cần thiết ở khoảng trung tâm lồng ngực, không để cho phía hai bên sườn óp lại quá nhanh, nghĩa là có động tác ghìm hơi (nén hơi).
Chú ý: đối với người có giọng hát khỏe , việc đẩy hơi phải đủ mức cần thiết, không được đẩy hơi quá dễ dẫn đến âm thanh bị cao lên. Ngược lại, nếu cung cấp hơi không đủ để tạo được một áp suất đều đặn vào thanh đới và khe thanh đới đảm bảo duy trì tần số rung vang của nốt nhạc, âm thanh bị xuống thấp dần trở nên không chính xác nữa.
Việc biết cách đẩy hơi khi hát cũng quan trọng như cách lấy hơi. Ghìm hơi, điều chỉnh và cung cấp hơi thở để phát ra và duy trì âm thanh là cả một nghệ thuật.
Ghìm hơi không phải bằng sự căng cứng các cơ vùng bụng mà là bằng những xương sườn. Mục đích khiến cho hơi thở chứa đựng ở phần dưới của phổi thoát ra một cách có kiểm soát, thể tích của phổi không thu hẹp quá nhanh, cho nên cũng giữ cho lồng ngực không co lại nhanh.
Những cơ bắp vùng thắt lưng nếu không bị căng cứng, sẽ có sức đàn hồi, khi cần có thể tạo sức bật, nảy,"bắn hơi" lên vùng thanh đới, tạo ra những âm thanh nảy. Ngược lại, nếu những cơ bắp ấy bị căng cứng, chúng sẽ run rẩy (như khi ta duỗi thẳng cánh tay, nắm chặt bàn tay lại, chẳng bao lâu cánh tay ta sẽ bị run rẩy) và tác động xấu đến giọng hát, khiến nó cũng run rẩy. Cung cap ca si.
TD
Tổng lượt bình luận: {{totalComments}} - Tổng lượt trả lời: {{totalReplies}}